ERCP Ünitesi
Endoskopik Retrograd Kolanjio Pankreatografi (ERCP), pankreatobiliyer sistemle ilgili hastalıkların tanı ve tedavisinde duodenoskop ve Skopi’nin kullanıldığı bir tekniktir. Pankreas ve safra yollarının kanüle edilip,kontrast maddeyle görüntülenmesine dayanır. Günümüzde tanıdan daha çok tedavi için kullanılmaktadır.
ERCP Uygulaması
ERCP ileri bir endoskopik tekniktir. Tekniğin uygulanması karmaşıktır vebazı önemli komplikasyonları olabilmektedir. Başarılı sonuç almada yeterli ekipman, tecrübeli bir endoskopist ve eğitimli yardımcı sağlık elemanı olması önemlidir. Hasta seçiminde doğru endikasyon önemlidir.
ERCP Endikasyonları;
- Koledok Taşları
- SafraYolu Darlıklarının Değerlendirilmesi ve Tedavisi
- Koledok Malformasyonları
- Kist Hidatik
- Postoperatif Komplikasyonlar
- Oddi Sfinkter Disfonksiyonu Olan Seçilmiş Hastaların Değerlendirilmesi ve Tedavisi
- Nedeni Bilinmeyen Rekürren Akut Pankreatitli hastaların değerlendirilmesi
- Kronik Pankreatitle İlişkili komlikasyonlarda
- Pankreas Malignitelerinde
- Ampulla Waterinin Değerlendirilmesinde
- ERCP Sonrası Değerlendirme
ERCP merkezlerinin çoğunda ERCP yapıldıktan sonra hastalar komplikasyonların saptanabilmesi için bir gece gözlenirler. ERCP sonrası en sık görülen komplikasyon pankreatitdir. Diğer komplikasyonlar kolanjit,kanama ve perforasyondur. ERCP sonrası komplikasyonların önemli bir kısmı genellikle 2-4 saatte kendini gösterdiği için, ERCP işleminden sonra belirli bir süre gözlemyapılarak hastaların eve gönderilebileceği düşünülmüştür. Gözlem süresi 1-4saat olan durumlarda, pankreatit durumları %4 hata ile saptanırken, bu süre 6 saate uzatılırsa pankreatitlerin tamamı hastahaneden gönderilmeden tanınmaktadır. Ayrıca bu 6 saatlik sürede tüm ERCP komplikasyonlarının %90’ından fazlası tanınmaktadır.
Eğer bir hastaya ayaktan ERCP yapılmışsa, yeterli bir gözlem süresinin sonunda komplikasyonları tanıyabilen bir doktor tarafından görülüp değerlendirildikten sonra eve gönderilip gönderilmeyeceğine karar verilmelidir.
ERCP Uygulamaları;
ERCP’nin, diğer endoskopik işlemlere göre ciddi komplikasyon oranı yaklaşık olarak 4 kat daha fazladır. ERCP yapacak olan hekim hastayı muayene etmeli ve yapılmış tetkikleri değerlendirmelidir. Hastaya veya yakınlarına yapılacak işlemin amacı, tehlikeleri, komplikasyonları ve alternatif tedavi metodları anlatılmalıdır. Aydınlatılmış onam formu imzalatılmalıdır.
ERCP yapılacak hastanın yandaş hastalıkları araştırılmalı, gerek görülürse ilgili bölüme konsülte edilmelidir. Bilinçli sedasyon için anestezi onayı alınmalıdır.
İyot allerjisi başta olmak üzere herhangi bir ilaç allerjisi olup olmadığı sorgulanmalıdır.
Klinik şüphe varsa koagülasyon testleri (INR, protrombin zamanı, parsiyeltromboplastin zamanı, trombosit sayısı) yapılmalıdır. Klinik şüphe yoksa hemostaz anomalilikleri nadir olduğundan rutin tarama önerilmez.
Tanısal ERCP için antikoagülan ajanların kesilmesi gerekmez ancak günümüzde ERCP tanısal olmaktan çıkmış daha çok tedavi amaçlı olmuştur. Bu sebeple ERCP yapılacak olan hastalarda antikoagülan alımı dikkatlice sorgulanmalı ve ona göre tedbir alınmalıdır.
Aspirin ve diğer NSAİ ilaçlar, ERCP den 5-7 gün evvel kesilmelidir.Tromboemboli riski yüksek olan hastalarda ERCP öncesi aspirin kesilmemelidir.Klopidogrel ve tiklopine 7-10 gün önce kesilmelidir. Warfarin kullanan hastalarda INR 2.5’un altında olmalıdır. Bu konularda ASGE, ESGE, JGES kılavuzları yol göstericidir.
Hastalar gece boyunca ya da en az 4 saat önceden ağızdan gıda almamalıdır.
Doğurganlık çağındaki kadınlarda olası hamilelik sorgulanmalı ve gebelik testi yapılmalıdır.
ERCP İşlemi Öncesi Hasta Hazırlığı
ERCP’nin, diğer endoskopik işlemlere göre ciddi komplikasyonoranı yaklaşık olarak 4 kat daha fazladır. ERCP yapacak olan hekim hastayımuayene etmeli ve yapılmış tetkikleri değerlendirmelidir. Hastaya veyayakınlarına yapılacak işlemin amacı, tehlikeleri, komplikasyonları vealternatif tedavi metodları anlatılmalıdır. Aydınlatılmış onam formuimzalatılmalıdır.
ERCP yapılacak hastanın yandaş hastalıkları araştırılmalı,gerek görülürse ilgili bölüme konsülte edilmelidir. Bilinçli sedasyon içinanestezi onayı alınmalıdır. Hastanın İyot allerjisi başta olmak üzere herhangibir ilaç allerjisi olup olmadığı sorgulanmalıdır.
Klinik şüphe varsa koagülasyon testleri (INR, protrombinzamanı, parsiyel tromboplastin zamanı, trombosit sayısı) yapılmalıdır. Klinikşüphe yoksa hemostaz anomalilikleri nadir olduğundan rutin tarama önerilmez.
Tanısal ERCP için antikoagülan ajanların kesilmesi gerekmezancak günümüzde ERCP tanısal olmaktan çıkmış daha çok tedavi amaçlı olmuştur.Bu sebeple ERCP yapılacak olan hastalarda antikoagülan alımı dikkatlicesorgulanmalı ve ona göre tedbir alınmalıdır.
- Aspirin ve diğer NSAİ ilaçlar, ERCP den 5-7 gün evvel kesilmelidir.
- Tromboemboli riski yüksek olan hastalarda ERCPöncesi aspirin kesilmemelidir.
- Klopidogrel ve tiklopine 7-10 gün önce kesilmelidir.Warfarin kullanan hastalarda INR 2.5’un altında olmalıdır. Bu konularda ASGE,ESGE, JGES kılavuzları yol göstericidir.
- Hastalar gece boyunca ya da en az 4 saat önceden ağızdan gıda almamalıdır.
- Doğurganlık çağındaki kadınlarda olası hamilelik sorgulanmalı ve gebelik testi yapılmalıdır.
Travma Sonrası Safra Yolu Yaralanmalarında ERCP
Abdominal travmalar sonrası, en sık etkilenen organın karaciğer olması nedeni ile travma sonucu safra yaralanmaları da oluşabilmektedir. Travmatik safra yaralanmaları a. Penetran ve b. Künt olarak iki şekilde olabilir.
Bu hastaların çoğu, kanama kontrolü yada başka organ hasarınedeni ile cerrahi geçirmiş durumdadır. Safra yolu yaralanması bulgusu olarakgenellikle göğüs veya karın dreninden safralı mayi gelmesi, bilirübinyüksekliği veya radyolojik olarak bilomanın saptanmasıdır.
Hastaların ERCP’ye yönlendirilmeleri, drenden 500 cc’den fazla mayi gelmesi, biloma saptanması veya sarılık gelişmesi gibi safra yolu yaralanmasını düşündüren bulgulardan sonra olmaktadır.
ERCP Sonrası İyileşme Kriterleri
- Safralı drenajın kesilmesi
- Karaciğer enzimlerinde yükselme olmaması
- Radyolojik olarak karın içi sıvı koleksiyonunun olmaması
- Stent takılmış olan hastalarda stent çıkarımı esnasında çekilen kolanjiografide kaçak olmamasıdır.